Landbruk

Avløysar

Dersom du treng avløysar ta kontakt med:

Landbrukstjenester Buskerud SA
Telefon: 468 03 390

E-post: torbjorn@ltbuskerud.no
E-post: gunhild@ltbuskerud.no

Landbrukstenester Buskerud

Landbrukstenester Folgefonna
Telefon: 53 48 22 70
Akutt sjukdom/skade: 990 86 137

E-post: Folgefonna

Landbrukstenester Folgefonna

Bonden sitt nettverk i Hallingdal

Bonden sitt nettverk i Hallingdal

Bonden sitt nettverk - ein å snakke med

Brosjyre om Bonden sitt nettverk generelt frå NLR

Livet som bonde er ikkje alltid så idyllisk som på dette bilete.

Ein bonde har stort ansvar kvar einaste dag. Når det blir krise, eller belastninga i livet blir for stor, kan det lett bli overveldande. Jobb, familieliv og fritid er så tett knytt saman at det er vanskeleg å få tilarbeidd det som har skjedd åleine. I slike situasjonar kan det vera godt å få hjelp utanfrå.

Bonden sitt nettverk omfattar aktørar som kan vera til hjelp i ulike situasjonar.

Her er det tips og råd om godt bondevett: Godt bondevett

Plakat Bonden sitt nettverk Hallingdal.pdf

Kva er Bonden sitt nettverk?

Bonden sitt nettverk er ei liste over aktørar som bonden eller andre kan kontakte dersom dei er urolege for bonden sin situasjon og helse. Nettverket arbeider for å førebygge fysisk og psykisk uhelse i landbruket og fungerer som eit sikkerheitsnett dersom noko skulle skje og ein bonde blir ramma. Nettverket er sett i hop av personar og organisasjonar knytt til landbruket. Det er ei styringsgruppe som er sett i hop av representantar frå landbrukskontora, Hallinghelse, bondelaget og NLR som har ansvaret for nettverket i Hallingdal. Du kan finne meir info om prosjektet Bonden sitt nettverk og trygg bonde på NRL sine heimesider her.

Norsk landbruksrådgjeving (NLR) har sin eigen podkast som heiter NLR på øret. Her er ein episode om Bonden sitt Nettverk.  

Bilde teke frå NLR heimeside under bonden sitt nettverk

Kontaktpersonar i Bondens nettverk:

Ring til kven du vil uavhengig av kva kommune du bur i. Alle bønder kan få hjelp av Bonden sitt nettverk!

Helsetenester

Bedriftshelsetjeneste Medco tlf. 32 08 63 80

NLR HMS Ingrid Terum tlf. 911 16 080

Hemsedal Linda Magnetun tlf. 906 54 921

Ål Gunni Ringstad tlf. 916 66 850

Gol tlf. 948 29 522

Nesbyen tlf. 409 09 267

Hol tlf. 959 86 422

Flå tlf. 908 90 977

Landbrukskontora i Hallingdal

Ål
Bjørg Torsteinsrud tlf. 32 08 50 71
Ingvild Sundgot tlf. 32 08 50 66
Tin Are Linderud tlf. 32 08 50 84/930 41 006

Hemsedal
Kia Simonsen tlf. 942 86 543/31 40 88 50

Gol
Tove Solheim tlf. 32 02 90 75

Hol
Håvard Holeplass tlf. 32 09 21 17

Flå
Knut Aavestrud tlf. 32 05 36 24

Nesbyen
Odd-Arild Etterlid tlf. 924 55 098

Bu- og driveplikt

Buplikt  tyder at bustadhus skal nyttast til heilårs busetjing anten av eigaren (personleg buplikt) eller av ein leigetakar (upersonleg buplikt). Buplikt blir utløyst i samband med eigarskifte.

Driveplikt er plikt til å drive jordbruksareal, det vil seie hauste arealet årleg anten ved slått eller beite, og elles syte for å halde det i hevd. Driveplikta gjeld for heile eigartida.

For bebygd eigedom med meir enn 35 dekar fulldyrka og overflatedyrka jord, eller meir enn 500 dekar produktiv skog er det personleg buplikt, jf. konsesjonslova § 5 andre ledd. Det betyr at dersom du overtek ein slik eigedom må du busetje deg der innan eitt år, og sjølv bu på eigedomen i minst fem år samanhengande.

For bustadeigedomar med mindre enn 100 dekar totalareal er det upersonleg buplikt i Ål. Vidare er det sokalla slektskapsunntaket i konsesjonslova § 5 fyrste ledd nr. 1 oppheva for slike eigedomar. Det inneber at når du overtek ein slik eigedom forpliktar du deg til at nokon skal bu i huset uavhengig av om du overtek eigedomen etter nærmaste slekta eller nokon annan.
Sjå lokal forskrift: Forskrift om nedsett konsesjonsgrense etter konsesjonslova § 7, Ål kommune, Buskerud - Lovdata

Dersom du skal kjøpe landbrukseigedom på den opne marknaden må du søke kommunen om konsesjon. For bebygde eigedomar kan kommunen setje som vilkår etter konsesjonslova § 11 at du personleg skal busetje deg på eigedomen og bu der i minst fem år samanhengande. Det kan kommunen gjera sjølv om eigedomen du søkjer konsesjon på er under arealgrensene for den lovbestemte personlege buplikta. I Ål er det vanleg å setje vilkår om busetjing på slike eigedomar.

Ta kontakt med kommunen dersom du har fleire spørsmål om buplikt.

Driveplikt

Driveplikta er fastlagt i Lov om jord (jordlova) § 8. Den gjeld alt jordbruksareal, det vil seie fulldyrka jord, overflatedyrka jord og innmarksbeite. Eigar av jordbruksareal pliktar å syte for at jorda blir drive så lenge vedkomande er eigar.

Driveplikta kan oppfyllast ved skriftleg avtale om bortleige i 10 år. Avtala kan ikkje seiast opp av utleigar med mindre det er misleghald. Kommunen skal godkjenne slik leigeavtale. Det er kommunen skal fører tilsyn med at driveplikta blir oppfylt, og kommunen kan gje pålegg om bortleige av jord.

Meir info:

Landbruksdirektoratet si temaside om buplikt

Landbruksdirektoratet si temaside om driveplikt

Deling av driftseining

Det er jordlova  som set rammene for korleis ein landbrukseigedom kan forvaltast. Landbruks- og matdepartementet har delegert til kommunane å ta avgjerder i saker som har med deling av landbrukseigedom å gjera.

Jordlova § 12 slår fast at deling av eigedom som er nytta eller kan nyttast til jordbruk eller skogbruk må godkjennast av kommunen. Med eigedom meiner ein òg rettar som ligg til eigedomen, t.d. jakt-, fiske- og beiterettar, og partar i sameige.

I landbrukslovgjevinga nyttar ein omgrepet ‘driftseining’. Grovt sett er det slik at alle gards- og bruksnummer som høyrer til same eigar òg høyrer til same driftseining. Ein kan dermed ikkje selja ein del av ein landbrukseigedom utan godkjenning frå kommunen sjølv om delen har eit anna gards- og bruksnummer enn hovudeigedomen.

Ved vurdering av ein delingssøknad legg kommunen jordlova §§ 1 og 12 til grunn. § 1 tek for seg føremålet med lova, og § 12 tek spesifikt for seg deling av landbrukseigedom. Lovteksten seier at kommunen skal ta omsyn til følgjande moment i vurderinga av om ein landbrukseigedom skal kan delast:

• vern av arealressursane
• om delinga fører til ei driftsmessig god løysing
• om delinga kan føre til drifts- eller miljømessige ulemper for landbruket i området

Det kan dessutan leggjast vekt på omsynet til busetjing i området. Det skal takast omsyn til både den eigedomen arealet/retten blir delt ifrå, og den eigedomen arealet/retten skal leggjast til. 

Kommunen får fleire typar delingssøknader – frå mindre landbruksareal som skal seljast som tilleggsjord, til søknad om å dele ifrå til dømes ei utleigehytte med tomt eller søknad om oppdeling av ein heil landbrukseigedom. I sistnemnde tilfelle vil kommunen krevje ein fullstendig plan for delinga der søkjaren skisserer planane for kva enkelt teig og rett. Kommunen vil òg krevje kart og ein signert intensjonsavtale eller kjøpekontrakt før søknaden kan handsamast. Dersom du har planar om fullstendig oppdeling av ein landbrukseigedom, rår kommunen deg til å starte prosessen med eit innleiande møte med kommunen. 

Saksgangen i delingssaker etter jordlova vil variere mykje med kva type deling det blir søkt om. Dei fleste saker blir avgjort politisk i sektorutval for teknisk, næring og ressurs (STNR).

Gebyret for å få handsama ein delingssøknad etter jordlova er for tida 2 000 kroner. I tillegg kjem gebyr for handsaming etter plan- og bygningslova og eventuelt kostnad ved oppmåling. For særleg kompliserte og tidkrevjande saker kan kommunen krevje timesbetalt.

Gjerdehald

Forbod mot bruk av piggtråd

Med lov om dyrevelferd, gjeldande frå juni 2009, vart det innført eit generelt forbod mot bruk av piggtråd ”for å regulere dyrs ferdsel.” (§15). Dette tyder at det er forbode å bruke piggtråd i nye gjerde, men det er framleis lov å vedlikehalde dei piggtrådgjerda som allereie finst.

Hald gjerda i god stand

Me minner om at alle har plikt til å halde gjerda sine i slik stand at dei ikkje er til fare for folk og dyr. Det gjeld hyttefolk så vel som fastbuande.

Eit godt gjerde skal vera minst ein meter høgt, så tett at småfe ikkje kan smette igjennom, og utan piggtråd, trådvasar eller anna som dyr kan setja seg fast i. Grinder skal slå utover.

Meir om gjerding

Jordleigekontrakt - døme

Dette er berre eit døme - både kva tenester som eventuelt skal reknast inn og pris blir sjølvsagt ein diskusjon mellom utleigar og leigetakar.

Døme på jordleigekontrakt finn du her

Jordprøver

Det er som kjent eit krav at alle føretak som disponerer jordbruksareal med planteproduksjon, og som har rett til produksjonstilskot i jordbruket, skal laga gjødselplan kvart år.

For å kunne laga gode gjødselplanar er det naudsynt å kjenne næringsinnhald i jorda. Det kan ein finne ved å analysere jordprøver henta frå dei ulike teigane som skal gjødslast. Nye jordprøver må takast minst kvart 8. år. Dei skal analyserast for pH, fosfor, kalium og glødetap, eventuelt at det blir gjeve ei skjønsmessig vurdering av moldinnhald.

Gjødselplanen kan du anten laga sjølv, eller du kan kjøpe tenesta frå til dømes Norsk landbruksrådgjeving (NLR). Dersom du vel å kjøpe tenesta frå NLR, ber dei om at du tek kontakt før du tek prøvene.

Kommunen har jordprøvebor til utlån og små pappaskar til å samle jordprøvene i. Ta kontakt med Servicetorget på Tingstugu tlf. 32 08 50 00.  Den enkelte gardbrukar har sjølv ansvar for å sende prøvene til analyse.
Du må merkje jordprøvene godt slik at du veit kva teig dei er henta frå og fylle ut bestillingsskjemaet nedanfor. 

Slik tek du jordprøver

Bestillingsskjema

Send jordprøvene til: 

Eurofins Agro Testing Norway AS Postboks 3055 1506 Moss

Aktuell lenke:

Forskrift om gjødslingsplanlegging: 

Konsesjon for erverv av fast eigedom

Lag og organisasjonar i jordbruket i Ål

Ål Bondelag
Leiar: Torgeir Jorde

Ål Bonde- og Småbrukarlag
Leiar: Nils Medgard

Ål Bygdekvinnelag
Leiar: Tone Idunn Anthun

Leveld Bygdekvinnelag
Leiar: Sigrun Torsteinsrud

Votndalen Bygdekvinnelag
Leiar: Ågot Perstølen

Torpo Bygdekvinnelag
Leiar: Gerd Ljønes Brunsvold

Ål Sankelag
Leiar: Håkon Haug Laa

Fødalsdrifta beitelag SA
Leiar: Steinar Tormodsgard

Ål Sau og Geit
Leiar: Liv Torunn Gullstein Torpe

Vats og Leveld Sau og geit
Leiar: Gisle Hovda Berg

Drenering/grøfting av jordbruksjord - tilskot

Du finn meir informasjon her

Nydyrking

Planar om nydyrking skal godkjennast av kommunen. Det gjeld uavhengig av kor stort arealet er. 

Skogbruk

Skogbruk

Torvuttak

Torvuttak blir rekna som omdisponering av dyrka jord (jordlova § 9)
Dersom dyrka jord skal brukast til noko anna enn jordbruksproduksjon, krev det søknad og eventuelt vedtak om dispensasjon.

I juni 2015 gjorde STNR (sektorutval for teknisk næring og ressurs) eit prinsippvedtak der dei stramma inn dispensasjonspraksisen (Sak 65/15). Ål kommune gjev vanlegvis ikkje dispensasjon for omdisponering av dyrka jord når føremålet er uttak av torv. Grunngjevinga er at dei drifts- eller miljømessige ulempene torvuttak gjev for landbruket og kulturlandskapet på kort og lang sikt veg tyngre enn det samfunnsgagnet ei omdisponering til dette føremålet gjev. Prinsippet gjeld kommersielt torvuttak. Uttak av torv til eige hustak er lov.

Det er grunneigar som må søkje om omdisponering.

Stølsdrift

Norsk Seterkultur har laga ein digital rettleiar og handbok for stølsdrift. Her finn du oppdatert regelverk, fagstoff om blant anna drift, beite, kulturlandskap, vidareforedling, turisme og tilskotsordningar.

Du finn lenke til rettleiaren om seterdrift her